خوانش صدرایی در احیای آثار حکمای ایرانی
نویسندگان
چکیده
طرح احیای آثار حکمای ایرانی، ایده ای بود که روح آن را هانری کربن در برخی اساتید معاصر دمید. استاد آشتیانی نیز تحت تأثیر همین نگاه به تحقیق در کتب و رسائل بسیاری از حکمای چهار قرن اخیر پرداخت و مجموعهٔ چهارجلدی منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران را تألیف کرد. او علی رغم درخواست کربن، مبتنی بر تصحیح و چاپ بی کم وکاست آثار فیلسوفان شامخ ـ آن چنان که کربن با کمک سید حسین نصر در گردآوری مجموعه مصنفات شیخ اشراق عمل کرد ـ صِرف چاپ آثار را چندان مفید نمی دانست. به باور وی، آرای گذشتگان ضمن تصحیح و چاپ، باید تحلیل، نقد و داوری شود و میزان اهمیت هر متفکر و تأثیر و تأثرات میان فیلسوفان برای خواننده روشن شود. اما نگارنده با تأمل فراوان در این اثر سترگ و مطالب متنوع آن دریافت که غایت آشتیانی از این نقد و نظرها، دست کم در مقام عمل، امر دیگری بوده است؛ و آن، مقایسهٔ آثار هر فیلسوف با آرای ملاصدرا است. در این نوشتار نشان داده شده که استاد معاصر، پاره ای از نظرات فیلسوفان غیرصدرایی را در آرای ملاصدرا هضم می کند و در بیشتر موارد ـ بدون همدلی و توجه لازم به بستر معرفتی متفکران مورد بحث ـ نظرات ایشان را با ذکر دلایلی بر پایهٔ مبانی صدرایی یا حتی بدون دلیل و صرف بیانات شعاری، نقد و جرح می کند. ثمرهٔ چنین عملکردی برای بیشتر مخاطبانِ تألیف سترگ آشتیانی، بی مبالاتی به آثار متفکران غیرصدرایی و غفلت از سفره های رنگارنگ فیلسوفان شیعی چهار سدهٔ اخیر است.
منابع مشابه
خوانش سرمایه اجتماعی در حکمت صدرایی
احیای تمدن اسلامی و الگوی توسعهی ایرانی-اسلامی نیاز به مبانی فلسفی و دانش بومی دارد. بر همین اساس بازخوانی مفاهیم امروزین توسعه که عمدتا ریشه در مطالعات غربی دارند، در اندیشهی حاکم بر شهر اسلامی ضروری مینماید. هدف اصلی پژوهش جست و جوی مفهوم «سرمایه اجتماعی» به عنوان یکی از عوامل توسعه انسانمحور در اندیشههای ملاصدرا به عنوان نقطهی عطف پیوند فلسفه، عرفان و کلام اسلامی است. در این مقاله با ا...
متن کاملچالش خوانش عقلگروانه از آثار تاریخنگاری ایرانی اسلامی کاربست تفسیرِ خلاصهوار در بازخوانی البدء و التاریخ
البدء و التاریخ در بزنگاه عصر تدوین تمدن اسلامی به قلم مقدسی تألیف شده و کشمکشهای گفتمانی اندیشمندان در آن بازتاب یافته است. در عین حال، محققان معاصر آن را نمونهای از نگرش عقلانی- فلسفی به تاریخ در سنت تاریخنگاری اسلامی دانستهاند. بنابراین بازیابی «ایدۀ کلیدی» مقدسی در نگارش البدء و التاریخ و «معنای بنیادین» آن، به عنوان مسئلۀ مقالۀ حاضر، مهم و ضروری مینماید. در پاسخ بدین مهم، مقاله درصدد ...
متن کاملخوانش بیشمتنی نقشمایۀ انار در زیورآلات ایرانی
بیان مسئله: تقلید و الهام از آثار هنری گذشتگان، در شکلگیری اثری نو و خلاقانه قدمتی طولانی دارد. زیورآلات نیز به عنوان یکی از هنرهای غنی ایرانزمین، از این قاعده مستثنی نیست. زیورآلات فارغ از مفهوم سرمایهای، همواره ابزاری برای بازتاب هویت فرهنگی جوامع است و نقشی بارز در مراسم آیینی یک جامعه، باورهای مردم در گذشته و شناخت اندیشههای آنان ایفا میکند. در جستار حاضر با توجه به اهمیت نقشمایۀ انار...
متن کاملالزامات نظری احیای تمدن ایرانی اسلامی
در این مقاله به عنوان یک مقدمه نظری بر جنبش احیای تمدن ایرانی اسلامی تلاش می شود تا ملزومات تفکر احیاگری تمدن ایرانی اسلامی مورد کاوش و تحلیل قرار گیرد. برای انجام این منظور، نخست در بخش اول علل و ریشه های زوال تمدن ایرانی اسلامی مورد بررسی قرار می گیرند تا این رویکرد تاریخی انتقادی محملی برای درک شرایط کنونی و بستری برای شناختن ضعف ها و نقصانها و در نهایت ارائه راهکارهایی برای احیا کننده تمدن ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
فصلنامه نقد کتاب فلسفه،کلام و عرفانجلد ۱، شماره فصلنامه نقد کتاب کلام ،فلسفه ،عرفان، صفحات ۱۰۷-۱۲۲
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023